Abecedni popis - svetkovine, blagdani, spomendani

Sveti Martin - 11. studeni

Sveti Martin

Današnji sveti zaštitnik je Martin Tourski, misionar i biskup. Rodio se kao sin rimskoga časnika 316. u gradu Savariji, u rimskoj pokrajini Panoniji (danas Szombathely, Mađarska), a odrastao u Ticinumu (danas Pavia, Italija). Isprva gardist i konjanički časnik u carskoj vojsci u Galiji, postao je kršćanin, napustio vojsku i djelovao kao misionar u Panoniji, Dalmaciji, Italiji i Galiji. Postao je učenik svetog Hilarija iz Poitiersa, a u blizini Poitiersa (Limonuma) osnovao je samostan, prvi u zapadnoj Europi (opatija Ligugé). Kao biskup Toursa (372-397) podigao je pokraj grada samostan Majus Monasterium (danas Marmoutier). “Vojnik na silu, biskup po dužnosti, monah po izboru”, preminuo je u 8. studenog 397. u galskom naselju Candesu (danas Candes-Saint-Martin, središnja Francuska). Njegov život opisao je Sulpicije Sever (“Život svetog Martina”). Od mnogobrojnih legendi o njemu najpoznatija je ona po kojoj je mačem prepolovio svoj vojnički plašt i podijelio ga sa siromahom koji se smrzavao pred vratima grada Amiensa.

Velika popularnost u srednjovjekovnom kršćanstvu povezala ga je s mnogim običajima i narodnom tradicijom (Martinje, krštenje mošta, pečenje martinjske guske), a i mjesec studeni kod nas je po njemu nazvan “Martinšćak”. Zazivaju ga protiv alkoholizma i siromaštva, a zaštitnik je Francuske, Gradišća, prosjaka, vojnika, krojača, liječenih alkoholičara, hotelijera, gostioničara, vinara, vinogradara, konjanika, konjice, konjičkih natjecanja, jahača, konja, gusaka te mnogih naselja, biskupija, župa, crkava i kapela diljem svijeta i hrvatskih krajeva. Jedan je od naših najomiljenijih svetaca o čemu svjedoči i broj hrvatskih naselja, župa, crkava i kapela koje su mu posvećene i naselja koja su po njemu nazvana (Pisarovinska Jamnica, Sveti Martin pod Okićem, Šćitarjevo kod Velike Gorice, Dugo Selo, Prozorje kod Dugog Sela, Zagreb-Vlaška ulica, Privlaka, Bošnjaci, Prkovci kod Ivankova, Beli Manastir, Batina u Baranji, Strizivojna, Čepinski Martinci, Podravski Podgajci kod Donjeg Miholjca, Martin kod Našica, Lovčić kod Brodskog Stupnika, Požeški Brestovac, Velika Trnovitica, Virje, Breznički Hum, Donja Voća, Martijanec, Varaždinske Toplice, Sveti Martin na Muri, Podturen, Martinska Ves, Hrnetić kod Karlovca, Brušane kod Gospića, Grižane u Vinodolu, Beram kod Pazina, Dolenja Vas kod Lupoglava, Ližnjan, Sveti Martin kod Svete Nedelje u Istri, Sveti Lovreč, Tar kod Poreča, Vrsar, Momjan kod Buja, Mošćenička Draga, Martinšćica na Cresu, Ustrine na Cresu, Mali Lošinj, Ljubač kod Ražanca, Dračevac Ninski kod Poličnika, Pridraga kod Novigrada, Donji Lepuri kod Benkovca, Povljana, Mratovo kod Promine, Tisno-Ivinj, Moseć kod Ružića, Lećevica, Vranjic kod Solina, Gornji Primorski Dolac, Donji Dolac kod Omiša, Ruda kod Otoka, Donje Selo na Šolti, Split, Podstrana, Sumartin na Braču, Žrnovo na Korčuli, Žuljana na Pelješcu, Bučići kod Novog Travnika, Gakovo kod Sombora, Gajdobra kod Bačke Palanke, Karavukovo kod Odžaka). Sretan imendan želimo svim našim Martinama, Martinima, Davorima, Davorinima i Davorkama!

Sveti Martin u Jamnici

I u našem jaskanskom kraju postoji crkva posvećena svetom Martinu. Najznačajnija sakralna građevina u općini Pisarovina je župna crkva svetog Martina u Jamnici. To je prekrasna barokna jednobrodna građevina s visokim zvonikom i bočno smještenim kapelama. U njoj je barokni namještaj i zanimljiva zavjetna slika iz 1779, s ljudima u nošnji onog vremena te kalež iz 1712, vrijedni kipovi iz 18. stoljeća i propovjedaonica. Biser domaćeg graditeljstva je drvena kurija iz 1785, koja se nalazi kraj crkve.

Sveti Martin je i zaštitnik Općine Pisarovina pa je njegov blagdan i Dan općine. Lijepa prigoda da posjetimo Pisarovinu i Jamnicu i hodočastimo do crkve svetog Martina.