Abecedni popis - svetkovine, blagdani, spomendani

Sveti Svorad i sveti Benedikt iz Skalke - 17. srpanj

Sveti Svorad i sveti Benedikt iz Skalke

Sveti Andrija Svorad (slovački Andrej Svorad, poljski Andrzej Świerad, češki Sverad, latinski Zoerardus), benediktinski redovnik, prvi slovački svetac, rođen je oko 980. u poljskom naselju Opatowcu (kazimierski kotar, Svetokriško vojvodstvo). Njegov sljedbenik, sveti Benedikt (Beňadik) iz Skalke, slovački benediktinac i mučenik, rođen je kao Stojislav krajem X. stoljeća u slovačkom gradu Nitri. Svorad je u ranoj mladosti živio kao pustinjak u blizini sela Tropie (općina Gródek nad Dunajcem, Malopoljsko vojvodstvo), a oko godine 1000. djelovao kao misionar i pustinjak u Oławi (Donja Šleska). Za vladavine ugarskog kralja Stjepana I. stigao je u slovački grad Nitru (zapadna Slovačka), a oko 1003. smjestio se kao benediktinski redovnik u samostanu svetog Hipolita na planini Zobor iznad Nitre. Tamo je iz ruku opata Filipa primio monaško ruho i uzeo redovničko ime Andrej. Pobožni asket, opasan željeznim lancem, na Zoboru je postao duhovni vođa Benedikta iz Nitre.

Svorad i Benedikt napustili su samostan i postali pustinjaci u spilji uz rijeku Váh, u blizini grada Trenčína. Danas se tamo nalazi gradić Skalka nad Váhom, čije ime se obično i spominje uz svetog Benedikta. Svorad je preminuo oko 1030, a Benedikt je nastavio živjeti u spilji, prozvanoj Svoradova spilja. Umoren je 1034. od razbojničke bande koja je u spilji tražila blago. Benediktovo tijelo razbojnici su bacili u rijeku Váh, gdje je pronađeno potpuno očuvano godinu dana kasnije, na mjestu gdje je na obali rijeke neprestano stražario jedan orao. Ugarski kralj Géza I. proglasio je Svorada 1064. jednim od zaštitnika Mađarske. Njegove relikvije nalaze se u katedrali svetog Emeráma u Nitri. U tu katedralu prenesene su 1083. i relikvije svetog Benedikta. Svetog Svorada i svetog Benedikta Slovaci smatraju svojim prvim svecima. Osim Slovaka naročito ih štuju i vjernici u Mađarskoj i Poljskoj te doseljenici iz srednje Europe u Sjevernoj Americi. Svetima ih je 1083. proglasio papa Grgur VII. Sveti Svorad i sveti Benedikt zaštitnici su grada Nitre i nitrianske biskupije, biskupije Tarnów (jugoistočna Poljska), lađara na rijeci Váh te mnogih župa i crkava u Slovačkoj, Mađarskoj, Poljskoj i SAD-u. Sveti Mór (Maurus), benediktinski opat i biskup Pečuha (oko 1000-oko 1075), napisao je „Legendu o svetom Svoradu i Benediktu“, životopis dvojice prvih slovačkih svetaca.